Nền văn hóa
nông nghiệp, sản xuất lúa nước truyền thống của dân tộc ta đã để lại dấu ấn sâu
đậm trong đời sống văn hóa, sinh hoạt, lao động. Trải qua bao thế hệ cha ông ta
đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong sản xuất và dự báo những hiện tượng tự
nhiên như nắng, mưa, gió rét, bão lụt có ảnh hưởng đến mùa màng, thời vụ. Những
kinh nghiệm máu xương của bao đời được tích tụ trong những câu tục ngữ, ca dao
về trồng lúa, trồng cây, chăn nuôi… Đây chính là bài học quý giá mà người nông
dân Việt Nam
xưa kia truyền lại cho các thế hệ cháu con.
1. Anh ơi! Cố chí canh nông,
Chín phần ta cũng dự trong tám phần.
Hay gì để ruộng mà ngăn,
Làm ruộng cấy lúa, chăn tằm lấy tơ.
Tằm có lứa, ruộng có mùa.
Chăm làm trời cũng đền bù có khi…
2. Ăn kĩ no lâu
Cày sâu tốt lúa.
3. Ao to ta thả cá chơi
Vườn rộng nuôi vịt, vườn khơi nuôi gà
Quanh năm khách khứa trong nhà
Ao vườn sẵn có lọ là tìm đâu ?
4. Buồn về một nỗi tháng giêng,
Con chim cái cú nằm nghiêng thở dài.
Buồn về một nỗi tháng hai,
Đêm ngắn ngày dài, thua thiệt người ta.
Buồn về một nỗi tháng ba,
Mưa dầm, nắng lửa, người ta lừ đừ.
Buồn về một nỗi tháng tư,
Con mắt lừ đừ, cơm chẳng muốn ăn.
Buồn về một nỗi tháng năm,
Chửa đặt mình nằm, gà gáy chim kêu.
5. Buồn buồn đếm cọng rơm chơi
Đếm hoài không hết buồn ơi là buồn.
6. Bao giờ cho đến tháng ba
Hoa gạo rụng xuống bà già cất chăn.
7. Bươn
chải không bằng phải thì.
8. Bốc
mả kiêng ngày trùng tang
Trồng lang kiêng ngày gió bấc.
9. Ba năm trấn thủ lưu đồn,
Ngày thì canh điếm, tối dồn việc quan.
Chém tre đẵn gỗ trên ngàn,
Hữu thân hữu khổ phàn nàn cùng ai.
Miệng ăn măng trúc măng mai,
Những giang cùng nứa lấy ai bạn cùng?
Nước giếng trong cá nó vẫy vùng.
10. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa,
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
11. Chuối
đàng sau, cau đàng trước.
12. Con trâu là đầu cơ nghiệp.
13. Chín
gang trâu cười, mười gang trâu khóc.
14. Chân
to, bàn nặng kéo cày làm sao?
Lại thêm tiền thấp hậu cao
Đuôi chùng quá gối đi nào được đâu!
15. Chó khôn tứ túc huyền đề.
Tai hơi cúp, đuôi thì hơi cong.
Giống nào mõm nhọn đít vồng,
Ăn càn cắn bậy ấy không ra gì.
16. Chiêm xong lại đến vụ mùa
Hết mùa rau muống đến mùa cải hoa
Đừng khinh dưa muối, tương cà
Tuy rằng ít bổ, nhưng mà có luôn.
17. Cấy thưa thừa thóc
Cấy dày cóc được ăn.
18. Cấy thưa hơn bừa kĩ.
19. Cày đồng đang buổi ban
trưa,
Mồ hôi đổ xuống như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
20. Cô kia gánh nước quang
mây!
Cho xin một gáo tưới cây ngô đồng.
Ngô đồng thêm tốt, thêm xanh,
Để cho chim phượng đậu cành so le.
21. Cơn
mưa đằng đông vừa trông vừa chạy
Cơn mưa đằng tây mưa dây bão giật
Cơn mưa đằng nam vừa làm vừa chơi
Cơn mưa đằng bắc đổ thóc ra phơi.
22. Chớp
đông nhay nháy, gà gáy thì mưa.
23. Cỏ
gà mầu trắng, điềm nắng đã hết.
24. Dâu non ngon miệng tằm.
25. Dày
sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
26.
Diều hâu rít lưỡi, lạnh giá tới nơi.
27. Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm.
28. Đêm
tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
29. Đom đóm bay ra, trồng cà tra đỗ,
Tua rua, bằng mặt, cất bát cơm chăm.
30. Đất thiếu trồng dừa, đất thừa trồng cau.
31. Được mùa cau, đau mùa
lúa.
32. Đố ai biết lúa mấy cây,
Biết sông mấy khúc, biết mây mấy từng.
Đố ai quét sạch lá rừng,
Để ta khuyên gió, gió đừng rung cây.
33. Đèn khoe đèn tỏ hơn
trăng,
Đèn ra trước gió, còn chăng hỡi đèn?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn,
Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây?
34. Đông
chết se
Hè chết nước.
35. Én bay thấp mưa ngập cầu ao,
Én bay cao mưa rào lại tạnh.
36. Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước.
37. Gió bấc hiu hiu, sếu kêu thì rét.
38. Gió nam đưa xuân sang hè.
39. Giàu nuôi lợn nái, lụi bại nuôi bồ câu.
40. Hễ mà hoa quả được mùa,
Chắc là nước bể, nước mưa đầy trời.
Ai ơi nên nhớ lấy lời.
Trông cơ trời đất, liệu thời làm ăn.
41.
Hàm nghiến lưỡi đốm hoa cà
Vểnh sừng, tóc chóp cửa nhà không yên.
42. Kim vàng ai nỡ uốn câu
Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời.
43. Kiến
cánh vỡ tổ bay ra, bão táp mưa sa gần tới.
44. Khó thay công việc nhà
quê,
Cùng năm khó nhọc dám hề khoan thai.
Tháng chạp thời mắc trồng khoai,
Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà.
Tháng ba cày vỡ ruộng ra,
Tháng tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi.
Tháng năm gặt hái vừa rồi,
Bước sang tháng sáu nước trôi đầy đồng.
Nhà nhà, vợ vợ, chồng chồng,
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa.
Tháng sáu, tháng bảy khi vừa,
Vun trồng giống lúa, bỏ chừa cỏ tranh.
Tháng tám lúa trỗ đã đành,
Tháng mười gặt hái cho nhanh kịp người.
Khó khăn làm mấy tháng trời,
Lại còn mưa nắng bất thời khổ trông.
Cắt rồi nộp thuế nhà công,
Từ rày mới được yên lòng ấm no.
45. Lúa chiêm lấp ló đầu bờ,
Hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên.
46. Lúa khô cạn nước ai ơi,
Rủ nhau tát nước chờ trời còn lâu.
47. Làm ruộng ăn cơm nằm,
Chăn tằm ăn cơm đứng.
48. Lợn đói một năm không bằng tằm đói một bữa.
49. Làm ruộng có năm, nuôi tằm có lứa.
50. Lạt mềm buộc chặt.
51. Lời chào cao hơn mâm cỗ.
52. Làng ta phong cảnh hữu
tình,
Dân cư giang khúc như hình con long.
Nhờ trời hạ kế sang đông,
Làm nghề cày cấy vun trồng tốt tươi.
Vụ năm cho đến vụ mười,
Trong làng kẻ gái người trai đua nghề.
Trời ra: gắng, trời lặn: về,
Ngày ngày, tháng tháng nghiệp nghề truân chuyên.
Dưới dân họ, trên quan viên.
Công bình giữ mực cầm quyền cho thay.
Bây giờ gặp phải hội này,
Khi thời hạn hán, khi hay mưa dầm.
Khi thời gió bão ầm ầm,
Đồng điền lúa thóc mười phần được ba.
Lấy gì đăng nạp nữa mà,
Lấy gì công việc nước nhà cho đang.
Lấy gì sưu thuế phép thường,
Lấy gì bổ trợ đong lường làm ăn.
Trời làm khổ cực hại dân,
Trời làm mất mát có phần nào chăng.
53. Mây xanh thì nắng, mây trắng thì mưa.
54. Mây kéo xuống biển thì nắng chang chang,
Mây kéo lên ngàn thì mưa như trút.
55. Mống đông vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật.
56. Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
57. Mồng một lưỡi trai, mồng hai lá lúa.
Mồng ba câu liêm, mồng bốn lưỡi liềm
Mồng năm liễm giật, mùng sáu thật trăng…
58. Mười rằm trăng náu, mười sáu trăng treo.
59. Muốn
ăn lúa tháng năm, trông trăng rằm tháng tám.
Muốn ăn lúa tháng mười, trông trăng mồng tám tháng
tư.
60. Mồng chín tháng chín có mưa,
Thì con sắm sửa cày bừa làm ăn.
Mồng chín tháng chín không mưa,
Thì con bán cả cày bừa đi buôn.
61. Mồng chín tháng chín không mưa
Mẹ con bán cả cày bừa mà ăn
Mồng chín tháng chín có mưa
Mẹ con đi sớm về trưa mặc lòng.
62. Mống
dài trời lụt, mống cụt trời mưa.
63. Mưa
chẳng qua ngọ, gió chẳng qua mùi.
64. Mùa
hè đang nắng, cỏ gà trắng thì mưa.
65. Mồng
một không trăng
Mồng hai lá lúa (rất nhỏ)
Mồng ba câu liêm
Mồng bốn lưỡi liềm
Mồng năm liềm giật
Mồng sáu thật trăng
66. Mười rằm trăng náu
Mười sáu trăng treo
Mười bảy sảy giường chiếu
Mười tám trăng lẹm
Mười chín dụn dịn
Hai mươi giấc tốt
Hăm mốt nửa đêm
Hăm hai bằng tai
Hăm ba bằng đầu
Hăm bốn ở đâu
Hăm lăm ở đấy
Hăm sáu đã vậy
Hăm bảy làm sao
Hăm tám thế nào
Hăm chín thế ấy
Ba mươi không trăng.
67. Mua trâu xem vó, lấy vợ xem nòi.
68. Mua trâu xem vó, mua chó xem chân.
69. Mít
chạm cành, chanh chạm rễ.
70. Mít
tròn, dưa méo, thị vẹn trôn.
71. Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
72. Một năm chia mười hai
kỳ,
Thiếp ngồi, thiếp tính khó gì chẳng ra.
Tháng giêng ăn tết ở nhà,
Tháng hai rỗi rãi quay ra nuôi tằm.
Tháng ba đi bán vải thâm,
Tháng tư đi gặt, tháng năm trở về.
Tháng sáu em đi buôn bè,
Tháng bảy, tháng tám trở về đong ngô.
Chín mười cắt rạ đồng mùa,
Một, chạp vớ được anh đồ dài lưng.
Anh ăn rồi anh lại nằm,
Làm cho thiếp phải quanh năm lo phiền.
Chẳng thà lấy chú lực điền,
Gạo bồ, thóc giống còn phiền nỗi chi.
73. Một quan tiền tốt mang
đi,
Nàng mua những gì hãy tính cho ra.
Thoạt tiên mua ba tiền gà,
Tiền rưỡi gạo nếp với ba đồng trầu.
Trở lại mua sáu đồng cau,
Tiền rưỡi miếng thịt, giá rau mười đồng.
Có gì mà tính chẳng thông,
Tiền rưỡi gạo tẻ, sáu đồng chè tươi.
Ba mươi đồng rượu chàng ôi,
Ba mươi đồng mật, hai mươi đồng vàng.
74. Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.
75. Nhờ trời mưa gió thuận hoà.
Nào cầy nào cấy, trẻ già đua nhau.
Chim, gà, cá, lợn, cành cau,
Mùa nào thức nấy giữ màu nhà quê.
76. Nhờ trời mưa gió thuận
hòa,
Lúa vàng dầy ruộng, lời ca vang đồng.
77. Nắng chóng trưa, mưa chóng tối.
78. Nhai kĩ no lâu, cày sâu tốt lúa.
79. Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa.
80. Năm trước được cau, năm sau được lúa.
81. Nắm
cỏ, giỏ thóc.
82. Nuôi gà phải chọn giống gà,
Gà ri bé giống nhưng mà đẻ mau
Nhất to là giống gà nâu,
Lông dày thịt béo về sau đẻ nhiều.
83. Nuôi
gà phải chọn giống gà
Gà dù bé giống nhưng mà đẻ sai.
Thứ nhất là giống gà nâu
Lòng to, thịt béo về sau đẻ nhiều.
Gà nâu chân thấp mình to
Đẻ nhiều trứng lớn con vừa khéo nuôi
Chả nên nuôi giống pha mùi
Đẻ không được mấy, con nuôi vụng về.
84. Nắng sớm trồng cà
Mưa sớm ở nhà phơi thóc.
85. Ngồi buồn đốt một đống rơm
Khói lên nghi ngút chẳng thơm chút nào
Khói bay đến tận thiên tào
Ngọc Hoàng phán hỏi: Đứa nào đốt rơm ?
86. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề,
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng, đá mềm,
Trời an, bể lặng mới yên tấm lòng.
87. Nuôi tằm cần phải có dâu,
Muốn cho dâu tốt phải mau vun trồng.
Vườn thì cuốc rãnh thong dong,
Cách nhau hai thước đặt hông cho đầy.
Giống dâu ưa nước xưa nay,
Nhưng mà ngập hết thì cây cũng già.
88. Nửa đêm sao sáng mây cao,
Triệu trời nắng gắt nắng gào chẳng sai.
89. Nửa đêm trăng tắt sao tàn,
Láng giềng ngủ hết, em đàn anh nghe.
90. Ong về mần nhiều, liệu chiều
kiếm củi.
91. Ong vàng làm thấp, bão sấp bão ngửa.
92. Ông
trăng một sào, ông sao một mẫu.
93. Ơn
trời mưa nắng phải thì
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu
Công lênh chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.
Ai ơi! Chớ bỏ ruộng hoang,
Bao nhiêu tất đất, tất vàng bấy nhiêu.
94. Phân tro không bằng no nước.
95. Qua giêng hết năm, qua rằm hết tháng.
96. Quê anh ngày tám, tháng ba,
Quay vào làm rọ, quay ra đan lờ.
Nhờ trời mưa nắng thuận hòa,
Lờ rọ bán được, cảnh nhà thêm vui.
97. Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cầy vợ cấy, con trâu đi bừa.
98. Ra đi anh có dặn dò,
Ruộng sâu cấy trước, ruộng gò cấy sau.
Hễ mà hoa quả được mùa,
Chắc là nước bể, nước mưa đầy trời.
Ai ơi nên nhớ lấy lời,
Trông cơ trời đất, liệu thời làm ăn.
99. Ráng
mỡ gà thì gió, ráng mỡ chó thì mưa.
100. Ráng
vàng thì nắng, ráng trắng thì mưa.
101. Rồng
đen lấy nước thì nắng
Rồng trắng lấy nước thì mưa.
102. Rễ
si đâm trắng phau phau
Mưa to gió lớn rủ nhau cùng về.
103. Sừng
cánh ná, dạ bình vôi, mắt ốc nhồi.
Mồm gầu dai, tai lá mít, đít lồng bàn.
Đầu thanh, cao tiền, thấp hậu. Chẳng tậu thì sao?
104. Tháng bảy heo may, chuồn
chuồn bay thì bão.
105. Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba
rét nàng Bân.
106. Tháng tám nắng rám trái bưởi.
107. Tỏ trăng mười bốn được tằm
Tỏ trăng hôm rằm thì được lúa chiêm.
108. Trăng
quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
109. Thiếu tháng hai mất cà,
Thiếu tháng ba mất đỗ,
Thiếu tháng tám mất hoa ngư,
Thiếu tháng tư mất hoa cốc.
110. Tháng chạp là tháng
trồng khoai,
Tháng giêng trồng đậu, trồng khoai trồng cà.
Tháng ba thì đậu đã già,
Gánh đi ta hái về nhà phơi khô.
Tháng tư đi tậu trâu bò,
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm.
Sáng ngày đem lúa ra ngâm,
Bao giờ mọc mầm ta sẽ vớt ra.
Gánh đi ta ném ruộng ta,
Đến khi nên mạ thì ta nhổ về.
Xuất tiền mướn kẻ cấy thuê,
Cấy xong rồi mới trở về nghỉ ngơi.
Cỏ lúa dọn đã sạch rồi,
Nước ruộng vơi mười còn độ một hai.
Ruộng thấp đóng một gàu dai,
Ruộng cao thì phải đóng hai gàu sòng.
Chờ cho lúa trổ đòng đòng,
Bấy giờ ta sẽ trả công cho người.
Bao giờ cho đến tháng mười,
Ta đem liềm hái ra ngoài ruộng ta,
Gặt hái ta đem về nhà,
Phơi khô quạt sạch ấy là xong công.
111. Tháng chạp là tháng
trồng khoai,
Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà.
Tháng ba cày vỡ ruộng ra,
Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng.
Ai ai cùng vợ cùng chồng,
Chồng cày vợ cấy trong lòng vui thay.
Tháng năm gặt hái đã xong,
Nhờ trời một mẫu năm nong thóc đầy.
Năm nong đầy em xay em giã,
Trấu ủ phân, cám bã nuôi heo.
Sang năm lúa tốt tiền nhiều,
Em đem đóng thuế, đóng sưu cho chồng.
Đói no có thiếp có chàng,
Còn hơn chung đỉnh giàu sang một mình.
112. Tháng giêng là tháng ăn chơi,
Tháng hai trồng đậu, trồng khoai, trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm…
113. Tháng giêng chân bước
đi cày,
Tháng hai vãi lúa ngày ngày siêng năng.
Thuận mưa lúa tốt đằng đằng,
Tháng mười gặt lúa ta ăn đầy nhà.
114. Tháng giêng ăn tết ở
nhà,
Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè.
Tháng tư đong đậu nấu chè,
Ăn tết đoan ngọ trở về tháng năm.
Tháng sáu buôn nhãn bán trăm,
Tháng bảy hôm rằm, xá tội vong nhân.
Tháng tám chơi đèn kéo quân,
Trở về tháng chín chung chân buôn hồng.
Tháng mười buôn thóc, bán bông,
Tháng một tháng chạp nên công hoàn thành.
115. Trời cho cày cấy đầy
đồng,
Xứ nào xứ nấy trong lòng vui ghê.
Một mai gặt lúa đem về,
Thờ cha kính mẹ nhiều bề hiếu trung.
116. Thưa ao tốt cá.
117. Thừa
mạ thì bán, chớ có cấy dày ăn rơm.
118. Tháng giêng trồng trúc, tháng lục trồng tiêu.
119. Trâu gầy cũng tày bò giống.
120. Trâu năm sáu tuổi còn nhanh,
Bò năm sáu tuổi đã tranh về già,
Đồng chiêm xin chớ nuôi bò,
Mùa đông tháng giá, bò dò làm sao!
121. Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quản công
Bao giờ cây lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.
122. Trời mưa trời gió đùng đùng
Cha con ông Sùng đi gánh cứt trâu
Gánh về trồng bí trồng bầu
Trồng hoa trồng quả trồng trầu trồng cau.
123. Tôm đi chạng vạng cá đi
rạng đông.
124. Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ăn cho béo trâu cày cho sâu.
Ở đời khôn khéo chi đâu,
Chẳng qua cũng chỉ hơn nhau chữ cần.
125. Tậu
trâu, cưới vợ, làm nhà
Trong ba việc ấy lo là khó thay!
126. Trâu
trắng đi đâu mất mùa đấy.
127. Trâu
quá sá, mạ quá thì.
128. Trâu
hoa tai, bò gai sừng.
129. Trâu
tóc chóp, bò mũ mấn.
130. Tốt giống, tốt mạ.
Tốt mạ, tốt lúa.
131. Tháng sáu thì cấy cho sâu
Tháng chạp cấy nhảy mau mau mà về.
132. Tháng chạp cày vỡ ruộng ra
Tháng giêng làm mạ mưa sa đầy đồng
Ai ơi cùng vợ cùng chồng
Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.
133. Tre ngà trổ hoa, lúa mùa
rồi hỏng
Tháng tám mưa trai, tháng hai mưa thóc.
134. Tháng
bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão.
135. Thân anh khó nhọc trăm
phần,
Sáng đi ruộng lúa, tối nằm ruộng dưa,
Vội đi quên cả cơm trưa,
Vội về quên cả trời mưa ướt đầu.
136. Thân em vất vả trăm bề,
Sớm đi ruộng lúa, tối về ruộng dâu.
Có lược chẳng kịp chải đầu,
Có cau chẳng kịp tiêm trầu mà ăn.
137. Thú quê rau, cá đã từng,
Gạo thơm cơm trắng chi bằng tấm xoan.
Việc nhà em liệu lo toan,
Khuyên chàng học tập cho ngoan kẻo mà.
138. Tiếc công xuống thác lên
ghềnh,
Tay chèo, tay chống một mình nhờ ai?
Bây giờ thở vắng than dài,
Ngỡ là hò hẹn, ai hay hẹn hò.
139. Tin nhau buôn bán cùng
nhau,
Thiệt hơn, hơn thiệt trước sau như lời.
Hay là lừa đảo kiếm lời,
Một nhà ăn uống tội trời riêng mang.
Theo chi những thói gian tham,
Pha phôi thực giả, tìm đường dối nhau.
Của phi nghĩa có giàu đâu,
Ở cho ngay thật, giàu sang mới bền.
140. Tua rua thì mặc tua rua,
Mạ già ruộng ngấu, không thua bạn điền.
141. Tre già anh để pha nan,
Lớn đan nong né, bé đan giần sàng.
Gốc thì anh để kê giường,
Ngọn ngành anh để cắm giàn trầu, dưa.
142. Trời hè lắm trận mưa rào,
Gặt mùa sớm lúa liệu sao cho vừa.
Khuyên em chớ ngại nắng mưa,
Của chồng công vợ bao giờ quên nhau.
143. Trời mưa lác đác ruộng dâu,
Cái nón đội đầu, cái thúng cắp tay.
Bước chân xuống hái dâu này,
Nuôi tằm cho lớn mong ngày ươm tơ.
Thương em chút phận ngây thơ,
Lầm than đã trải, nắng mưa đã từng.
Xa xôi ai có tỏ chừng,
Gian nan tận khổ, ta đừng quên nhau.
Hôm qua dệt cửi thoi vàng,
Sực nhớ đến chàng, cửi lại dừng thoi.
Cửi rầu, cửi tủi chàng ơi,
Ngọn đèn sáng tỏ bóng người đằng xa.
144. Trong đầm gì đẹp bằng
sen,
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng.
Nhị vàng bông trắng lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
145. Văn chương phú lục
chẳng hay,
Trở về làng cũ, học cày cho xong.
Sớm ngày vác cuốc thăm đồng,
Hết nước thì lấy gàu sòng tát lên.
Hết mạ ta lại quảy thêm,
Hết lúa ta lại mang tiền đi đong.
Nữa mai lúa chín đầy đồng,
Gặp về đập sảy bõ công cấy cày.
146. Vồng
rạp mưa rào, vồng cao gió táp.
147. Xanh
nhà hơn già đồng.
148. Xa
sừng, mắt lại nhỏ con,
Vụng đàn, chậm đẽo ai còn nuôi chi!
Sưu tầm